[ Filip Graliński ] [ Archiwum Fi ] [ sofizmaty ]

Archiwum Fi

58 = 60 = 59

Trójkąt równoramienny o podstawie 10 cm oraz wysokości 12 cm dzielimy na sześć części, tak jak przedstawiono na poniższym rysunku. Pole powierzchni tego trójkąta (a także suma powierzchni sześciu części) wynosi 60 cm2.

Z tych sześciu części da się złożyć identyczny trójkąt, z tą różnica, że w jego środku pojawi się... dziura o powierzchni dwóch centymetrów kwadratowych (rysunek poniżej)! Ale to oznacza, że suma powierzchni wszystkich sześciu części wynosi 60-2 = 58 cm2!

Nie dość na tym - z tych samych sześciu części można ułożyć figurę o powierzchni 59 cm2!

Zresztą, jeśli Czytelnik nie wierzy, sam może na papierze w kratkę narysować taki trójkąt i pociąć go na te sześć kawałków!

Pierwszy rysunek sugeruje, że trójkąt składa się z dwóch wielokątów w kształcie litery L (o całkowitych długościach wszystkich boków), dwóch większych trójkątów prostokątnych 3x7 oraz dwóch mniejszych trójkątów prostokątnych 2x5. Tak naprawdę jednak, większe trójkąty prostokątne musiałyby mieć wysokość 7,2 cm, a mniejsze "trójkąty" - być trapezami o bardzo małej górnej podstawie (lub należałoby powiększyć nieco figury w kształcie litery L). Analogiczny błąd można popełnić patrząc na drugi rysunek. Jeśli brzegi figur narysuje się grubą linią lub wytnie się je niestarannie, można nie zauważyć niewielkich niedokładności, które jednak razem dają nawet centymetrowe błędy przy wyliczaniu pola powierzchni. Sofizmat wymyślił nowojorski psychiatra (!) L. Vosburgh Lyons.

data ostatniej modyfikacji tej strony: 23 grudnia 2001